PFAS, znane również jako per- i polifluoroalkilowe substancje chemiczne, są używane od lat 50. XX wieku w licznych zastosowaniach handlowych i przemysłowych. Z racji ich trwałości w środowisku, są określane jako „wieczne chemikalia”, co oznacza, że nie ulegają łatwemu rozkładowi. Te substancje, które są obecne w różnych produktach, w tym kosmetykach, mają negatywny wpływ na zdrowie ludzi, zwierząt i ekosystemy. Wysokie stężenia PFAS mogą zwiększać ryzyko różnych chorób, takich jak choroby wątroby, tarczycy, choroby nowotworowe czy cukrzyca.
Urząd Ochrony Środowiska Nowej Zelandii (EPA) ogłosił plan wycofania substancji chemicznych PFAS z produkcji kosmetyków. Jest to pierwszy kraj na świecie, który podejmuje taką decyzję, mając na celu eliminację „wiecznych chemikaliów” z branży kosmetycznej ze względu na ich negatywny wpływ na środowisko naturalne oraz zdrowie ludzi.
Szkodliwość PFAS znana nie od dzisiaj
W lipcu 2020 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował opinię, w której stwierdził, że substancje perfluoroalkilowe mogą wpływać negatywnie na rozwój oraz mieć niekorzystny wpływ na poziom cholesterolu, funkcjonowanie wątroby oraz układ odpornościowy, a także masę urodzeniową. EFSA uznał, że wpływ na układ odpornościowy jest najbardziej niepokojący i ustalił dopuszczalną wartość tygodniowego spożycia na poziomie 4,4 ng/kg masy ciała tygodniowo dla sumy substancji perfluoroalkilowych. Urząd wyraził także obawy dotyczące przekraczania tej dopuszczalnej dawki przez część populacji europejskiej.
Kiedy z półek znikną kosmetyki z PFAS?
Decyzja o wycofaniu kosmetyków z PFAS w Nowej Zelandii ma wejść w życie najpóźniej w 2026 roku. Choć PFAS zostały wykryte w niewielkiej liczbie kosmetyków, EPA podejmuje działania zapobiegawcze, aby uniknąć dalszych szkód. Zakaz ten stanowi jedną z wielu inicjatyw mających na celu ochronę obywateli przed szkodliwymi substancjami. Dr Shaun Presow, ekspert EPA, podkreślił trwałość i potencjalną toksyczność tych chemikaliów, co skłoniło Urząd do podjęcia decyzji.
Wyzwanie dla eksportu do Nowej Zelandii
Głównym problemem są kosmetyki importowane, z których 90% stanowi oferta na rynku nowozelandzkim. To z kolei może prowadzić do wprowadzenia surowych regulacji dotyczących importu kosmetyków, co może skutkować wycofaniem niektórych produktów z rynku po 2027 roku.
Firmy, a PFAS
PFAS odgrywają kluczową rolę dla wielu gałęzi przemysłu. Według rankingu Chemsec.org
wśród 12 największych producentów PFAS znajdują się takie firmy jak 3M, BASF, Bayer, czy MERCK. Te 12 przedsiębiorstw produkujących PFAS ma największe możliwości w zakresie wprowadzania polityki ograniczającej produkcję i wykorzystanie PFAS. Rzucenie światła na produkcję PFAS może popchnąć ich w kierunku bardziej przyszłościowego modelu biznesowego, którego przykładem może być firma 3M: w 2022 roku firma 3M ogłosiła, że zakończy produkcję PFAS do 2025 roku.
